Trở về mái nhà xưa (Come back to Sorrento)

...Thôi nhé đừng hoài âm xưa Giọt mưa đã gieo trên thềm nhà Người ngồi im bóng Lắng nghe tháng ngày qua...
Bài hát nổi tiếng khắp thế giới và có từ trên 100 năm này, ta vẫn quen với cái tựa đề tiếng Anh là “Come back to Sorrento” Lần đầu tiên được nhạc sĩ Mạnh Phát sọan lại lời nhạc Việt , và lấy đề tựa là " Trở về mái nhà xưa " Sau nầy nhạc sĩ Phạm Duy vẫn lấy lại đề tựa tiếng Việt nầy , nhưng sọan lại lời Việt khác. Giai điệu của nó rất gần gụi với lỗ tai của người Việt Nam, thành thử xưa kia khi nhạc sĩ Mạnh Phát sọan lời Việt dưới tựa đề “Trở về mái nhà xưa” thì thính giả VN đã thưởng thức bài hát một cách thoải mái, không coi như đồ ngọai quốc .
Thời ấy thì người viết mấy dòng này mới khỏang mười hai mười ba tuổi gì đấy, nhưng tôi yêu thích giai điệu nơi nguyên tác cùng lời hát chân chất, giản dị của NS Mạnh Phát đến nỗi mà hôm nay đây khi viết đến đây tôi còn nhớ nằm lòng:”Chiều nay lê chân bước về quê xưa. Tìm lại mái nhà êm đềm ấm cúng. Ta e gió mưa phai mái lạnh lùng, Chân bước đi nhưng lòng ngập ngừng ! Nhớ những chiều vui ngóng chờ trăng lên. Tiếng sáo diều lơ lửng trời xanh êm .Lòng du khách tuy xa mà không quên , ngàn muôn tiếng tơ trong nắng tàn ! Nhớ cô nàng bơi chiếc thuyền nan xinh. Mắt nhung huyền mái tóc còn xanh xanh. Và say đắm trong đôi mắt dịu hiền. Như chứa chan bao nhiêu mối tình ! Quay gót về làng quê xưa. Ngày thơ ấu reo vui cười đùa . Trạnh lòng thương nhớ , ngóng trông phía trời xa ..!”
Trong ký ức của tôi còn có cả cái bìa của nhà xuất bản An Phú ,Bạch Đằng vẽ, bìa in “typo” màu xanh dương, đậm nhạt tùy theo nét vẽ, cảnh một lữ khách mặc bộ đồ Tây đang bước con trên đuờng quê, dưới con sông nhỏ là một cô thồn nữ đội nón lá đang chèo thuyền bên những khóm sen ! Bấy nhiêu đủ để cho người đọc thấy là tôi yêu thích bài hát ấy đến nhường nào, và kỷ niệm cùng những ấn tượng cũ chúng dai dẳng như thế nào trong tôi !

Chừng năm bảy năm sau đó thì Phạm Duy cũng lại sọan lời Việt cho bản nhạc ấy ! Vẫn xử dụng cùng cái tựa ấy ! (Người có thực tài thì người ta có tự tin nên không cần làm những động tác lọai “màu mè” như thay đổi cái tựa cho thêm rối ra !) Dưới ngòi bút của ngừơi nhạc sĩ này thì phần lời hẳn nhiên là hào hoa và bay bướm hơn ! “Về đây khi mái tóc còn xanh xanh. Về đây với màu gió mùa lang thang . Về đây với sắc hiu hắt lạnh buồn. Ôi thóang nghe giây lòng tiếc đờn ! …” v.v.. Lời hát xưa của NS Mạnh Phát đã lắm người quên tên tôi moi ký ức ra nhắc lại . Lời Việt cho bài “Torna a Surriento” của Phạm Duy cận đại và phổ biến hơn nên chỉ cần nhắc qua loa như thế !
Bài “Torna a Surriento” ra đời cách đây 102 năm. Từ bấy đến nay nó đã chu du khắp hòan cầu.Số người hát nó, số ban nhạc hòa tấu nó thì khỏi cần phải nói;ta miễn đếm ! 

Bãi biển Surento

Lời Việt: Phạm Duy
Về đây khi mái tóc còn xanh xanh. Về đây với mầu gió ngày lang thang Về đây xác hiu hắt lạnh lùng. Ôi lãng du quay về điêu tàn. Đâu tiếng đàn ngoài hiên mưa ? Và đâu bướm tơ, vui cùng mùa ? Một mùa Xuân mới, mắt êm nắng hào hoa. Về đây nghe tiếng hú hồn mê oan. Về đây lắng trầm khúc nhạc truy hoan. Về đây nhé ! Cắm xong chiếc thuyền hồn Ôi thoáng nghe dây lòng tiếc đờn. Mái tóc nhà lưu luyến vạt trăng xanh. Nếu mưa về yêu lấy hạt long lanh. Chờ mong nắng cho tươi đời xuân xanh. Người xa vắng biết đâu nấm nhà buồn Đốt ánh đèn in bóng vào rêu xanh. Sẽ thấy cười tan vỡ hồn đêm thanh. Và nghe thấy kiếp xưa bước nhẹ về Đang khóc than trên đường não nề. Thôi nhé đừng hoài âm xưa Giọt mưa đã gieo trên thềm nhà Người ngồi im bóng Lắng nghe tháng ngày qua.

Lời Anh ngữ:
Come Back To Sorrento Sunlight dances on the sea Tender thoughts occur to me I have often seen your eyes In the nighttime when I dream When I pass a garden fair And the scent is in the air In my mind a dream awakes And my heart begins to break But you said goodbye to me Now all I can do is grieve Can it be that you forgot? Darling forget me not! Please don't say farewell And leave this heart that's broken Come back to Sorrento So I can mend

Nhạc sĩ Thanh Trang



Surrento là một bán đảo nằm trên vịnh Napoli miền nam nước Ý. Surrento được lấy tên từ truyện thần thoại Surrentum. Nàng Sirens xinh đẹp quyến rũ các thuỷ thủ qua đây bằng tiếng hát của nàng, làm cho họ quên mất phương hướng mà đâm tầu vào vách núi. chỉ có Odysseus và các thuỷ thủ của ông là cưỡng lại được tiếng hát quyến rũ ấy và nàng Sirens vì thế đã hóa đá tạo nên hòn núi mà người ta gọi nó là "Li Galli"nghĩa là “nàng Sirens hóa đá”.. Và như bao người Ý với tâm hồn lãng mạn , De Curtis đã viết nên tác phẩm bất hủ của mình cho quê hương Surrento yêu dấu . Và hẳn nhiên Come back to Sorrento không chỉ dành riêng cho người dân Sorrento mà còn chung cho những ai đó mỗi khi lắng tai nghe bất chợt tâm hồn thấy khắc khoải nhớ về nơi ta đã sinh ra . Nơi cho ta những thời khắc yên bình mà chốn quê người ngõ hầu không có